GRz 101: Daniel Krokosz | Co to znaczy „pracować psychologicznie”?

Cześć i czołem! Zaczynamy drugą setkę podcastu Głowa Rządzi! Otwiera ją odcinek nagrany w trakcie trwania Igrzysk Europejskich w Krakowie i Małopolsce z Danielem Krokoszem psychologiem współpracującym z polską kadrą skoczków narciarskich. Inspiracją do tego odcinka było nurtujące mnie od czasów studiów pytanie tytułowe, na które dotychczas nie mam lepszej odpowiedzi, niż ta którą z lubością powtarzają psychologowie uciekając od jednoznaczności, że „to zależy”. To pytanie brzmi co to znaczy „pracować psychologicznie”? Czy jednorazowa konsultacja to już praca? A może trzeba pracować codziennie, tak jak się trenuje inne aspekty wykonania? A może spotkanie z psychologiem raz na jakiś czas, na przykład raz na tydzień / miesiąc / kwartał wystarczy do tego, żeby powiedzieć, że się pracuje? A więc jak często taka praca miałaby się odbywać? Czy zawsze musi mieć formalny wymiar? Czy do pracy psychologicznej potrzebny jest w ogóle ktoś wykształcony jak na przykład psycholog lub psychoterapeuta, a może wystarczy ktokolwiek kto gada o mentalności zwycięzcy? A może w ogóle nie potrzeba do tego drugiego człowieka, żeby poszczycić się „pracą psychologiczną” i wystarczy kupić sobie zwykły zeszyt w kratkę i kilka książek z ćwiczeniami? Jak widzicie im dalej w las, tym trudniej coś powiedzieć „na pewno”, że tak to się w psychologii sportu robi, takie są ścieżki postępowania i jeśli ktoś mieści się w tych ścieżkach to pracuje psychologicznie w sporcie, a jeśli jest poza to nie pracuje. Prawdą jest z pewnością to, że każdy psycholog działa według własnych przekonań i interpretacji wyuczonych teorii i korzysta z takich narzędzi, na jakich zna się najlepiej i w których skuteczność sam wierzy. Brakuje nam często procedur działania tak jak w fizjoterapii i medycynie. Przerwany w siódmym tygodniu proces rehabilitacji po rekonstrukcji wiązadeł krzyżowych u jednego fizjoterapeuty, może spokojnie poprowadzić inny fizjoterapeuta stosujący się do tego samego protokołu. Analogicznie możemy spojrzeć na profilaktykę czy leczenie różnego rodzaju schorzeń czy chorób, a także procesu treningowego. Różnice oczywiście mogą się pojawiać, ale nie będą na tak szerokim spektrum jak praca zawodnika z jednym czy drugim psychologiem, a przekazanie zawodnika w 6 tygodniu procesu pracy psychologicznej do innego psychologa to nie lada przedsięwzięcie. Kto nigdy nie przekazywał, nie odsyłał zawodników dalej próbując zachować ciągłość i kierunek pracy, ten może się łudzić, że to proste. Oczywiście nie oszukuję sam siebie, zdaję sobie sprawę zarówno z literatury, jak i własnych doświadczeń praktycznych, że w naszej robocie protokoły i narzędzia często nie mają aż takiego znaczenia jak relacja z drugim człowiekiem. To jest najistotniejsze, mówimy o tym w rozmowie, żeby tę relację budować, pielęgnować i traktować jako fundament do wszelkiego rodzaju dalszych interwencji czy treningowych, czy klinicznych. Jednak jeśli ktoś przychodzi do psychologa „popracować” stricte narzędziowo często może się rozczarować. Bo choć są próby speriodyzowania treningu mentalnego (w Polsce ciekawie o tym mówi Maciek Behnke i  Bartek Zawidzki), to nie są one jakoś specjalnie weryfikowane naukowo. I przez to panuje wolna amerykanka. Przynajmniej na razie. W tym odcinku podcastu w fajnej, nieformalnej atmosferze gadamy sobie właśnie o tym, co jest ważne w robocie psychologicznej, na co zwracać szczególną uwagę. Niejednokrotnie odkrywamy karty i pokazujemy wrażliwość oraz niedoskonałości nasze własne jak i naszej działki wiedzy jaką jest psychologia sportu. Przed wypuszczeniem tego odcinka w eter przesłuchałem go kilka razy i za każdym razem kwintowałem to tym, że wyszła z tego całkiem ciekawa rozmowa i że bardzo chciałbym jej posłuchać 15 lat temu, kiedy kończyłem pierwsze fakultety z psychologii sportu. Oczywiście tak jak zwykle, chętnie przyjmuję polemikę co do tego, o czym mówimy w tym odcinku. Odzywajcie się śmiało w tej i każdej innej sprawie wszelkimi kanałami mediów społecznościowych Głowa Rządzi.

A partnerem tego odcinka nie mogłaby być żadna inna organizacja, niż Centrum Zdrowia Psychicznego w Sporcie. To pierwsze miejsce w Polsce, które łączy sport wyczynowy ze specjalistyczną pomocą w obszarze zdrowia psychicznego.

Tutaj zawodnik jest w centrum uwagi — jego historia i potrzeby są zawsze wysłuchane.  Sportowiec jest ważny nie tylko w chwilach wielkiej radości, ale również w tych momentach, w których robi się naprawdę ciężko.

Misją Centrum jest popularyzowanie rzetelnej wiedzy w przystępny sposób oraz oferowanie profesjonalnej pomocy, dostosowanej do indywidualnych potrzeb zawodników oraz ich najbliższego otoczenia. Model pracy zakłada łączenie działalności naukowej z praktyką. Najlepsza praktyka wywodzi się z nauki a nauka z praktyki.

Psycholodzy w Centrum doskonale znają specyfikę funkcjonowania zawodników na najwyższym poziomie. Dzięki temu rozumieją wyzwania współczesnego środowiska sportowego i wiedzą, jak na nie odpowiedzieć. W zespole Centrum pracują psycholodzy sportu, psychoterapeuci oraz psychiatrzy, którzy specjalizują się między innymi w wypaleniu, zaburzeniach lękowych, depresji, czy zaburzeniach odżywiania.

Oprócz konsultacji indywidualnych w Gdyni oraz online w Centrum prowadzone są również specjalistyczne szkolenia dla trenerów, sportowych rodziców czy innych specjalistów, dotyczące szeroko rozumianej profilaktyki zdrowia psychicznego w sporcie.

Znajdziecie ich w mediach społecznościowych pod nazwą Zawodnik w Centrum.

A teraz już bez dalszej ceregieli oddaję do konsumpcji odcinek numer 101. Enjoy!