Ziemia zbyt obiecana
Przez ok. 2000 lat od upadku żydowskiej państwowości w epoce starożytnej, aż do jej odbudowy we współczesnym Izraelu, w zasadzie nie zadawano sobie pytania, kim są Żydzi. Była to wspólnota religijna, cywilizacyjna, kulturowa — a niekiedy także językowa — którą scalała pamięć o wspólnym pochodzeniu i o ziemi, z której zostali wygnani. W dzisiejszym odcinku podcastu Ziemia Zbyt Obiecana, w ramach serii Archiwum ZZO, przyglądamy się temu, jak przez stulecia kształtowała się żydowska tożsamość — i jak zmieniała się ona w odpowiedzi na historyczne...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
W nowym formacie podcastu Ziemii Zbyt Obiecanej, Konstanty Gebert przeprowadza głębokie rozmowy z wybitnymi postaciami ze świata nauki, polityki i kultury. Drugim gościem w tej serii jest prof. Hanoch Gutfreund, dyrektor Einstein Center oraz były Rektor Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, odpowiedzialny za zarządzanie intelektualnym dziedzictwem Alberta Einsteina. W tym odcinku, oprócz słynnych osiągnięć naukowych, skupimy się na mniej znanej stronie Einsteina – jego związkach z syjonizmem i jego roli w powstaniu Uniwersytetu Hebrajskiego. Prof. Gutfreund przybliży...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
W najnowszym odcinku Konstanty Gebert analizuje kluczowe wydarzenia w Izraelu w mijającym miesiącu, gdzie polityczne napięcia dorównują intensywnością wojennym frontom. 🔷 Izrael zmaga się z kryzysem na pięciu frontach – jednak to wewnętrzne podziały i chaos polityczny najbardziej osłabiają państwo. Premier Netanyahu walczy o przetrwanie, wiedząc, że porażka oznacza koniec jego kariery politycznej i powrót na salę sądową. 🔷 Afera „Qatar-gate” wstrząsa izraelską polityką – pojawiają się pytania o możliwe wpływy Kataru na izraelskie...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
🇮🇱🗃️ Podcast Ziemia Zbyt Obiecana wkracza w nowy etap swojej historii – czyli powrót do przeszłości! Rozpoczynamy serię Archiwum ZZO, w której co miesiąc będziemy sięgać do archiwalnych odcinków! To wyjątkowa okazja, by przypomnieć sobie kluczowe zagadnienia, które już omawialiśmy, oraz spojrzeć na nie z innej perspektywy i świeżego kontekstu. Na inaugurację tej serii przypominamy najczęściej słuchany i najbardziej ulubiony odcinek, w którym Konstanty Gebert zabierze Was w podróż przez historię granic Izraela — od czasów biblijnych aż...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
W najnowszym odcinku podcastu Ziemia Zbyt Obiecana przyglądamy się skomplikowanym relacjom turecko-izraelskim — partnerstwu, które od dekad balansuje między współpracą a kryzysami. Historia obecności Żydów w Turcji sięga starożytności, a jej przełomowym momentem było XV wieku, kiedy po wygnaniu Żydów z Hiszpanii Imperium Osmańskie otworzyło przed nimi swoje granice. Oferując azyl i możliwości rozwoju społecznego oraz ekonomicznego, Turcja stała się nowym domem dla licznych wspólnot żydowskich, które osiedlały się głównie w Stambule, Izmirze i...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
🗣️ Sezon 3 Ziemi Zbyt Obiecanej rozpoczynamy wyjątkowym odcinkiem! Konstanty Gebert rozmawia z specjalnym gościem, Naczelnym Rabinem Polski, Michaelem Schudrichem, o jednym z najbardziej radosnych świąt w żydowskim kalendarzu – Purim, święto radości, odwagi i tożsamości. Czym jest to święto i dlaczego jego przesłanie pozostaje tak aktualne? Jakie tradycje towarzyszą Purim i co sprawia, że to czas pełen śmiechu, przebieranek i opowieści o przetrwaniu? Rabin Schudrich, który od dekad angażuje się w odbudowę życia żydowskiego w Polsce, przybliży...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
🇮🇱 🇦🇿 Azerbejdżan i Izrael – dwa kraje oddalone geograficznie, ale połączone strategicznym partnerstwem, które obejmuje dyplomację, handel, współpracę wojskową i energetykę. Choć Azerbejdżan jest państwem muzułmańskim, utrzymuje bliskie i przyjazne relacje z Izraelem, opierając je na wzajemnych interesach i pragmatyzmie. Izrael importuje z Azerbejdżanu znaczną część ropy naftowej, a w zamian dostarcza zaawansowane technologie, broń i wsparcie wywiadowcze. 🎙️ Jakie znaczenie ma Azerbejdżan dla Izraela i dlaczego współpraca między tymi...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
🔷 Król Jordanii znalazł się w trudnej sytuacji po przedstawieniu przez Prezydenta Trumpa planu deportacji Palestyńczyków do Jordanii i Egiptu, grożąc odcięciem amerykańskiej pomocy, jeśli strony nie wyrażą zgody. Król Abd Allah II ibn Husajn oświadczył, że musi rozważyć, czy pomysł ten będzie dobry dla jego kraju. Dotychczas zgodził się przyjąć jedynie 2 000 chorych palestyńskich dzieci. 🔷 Prezydent Egiptu el-Sisi zapowiedział, że nie spotka się z przedstawicielami USA, jeśli plan Trumpapozostanie na stole, po czym Waszyngton ogłosił, że wstrzyma...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
️ 🇮🇱 System certyfikacji koszerności w Izraelu jest jednym z najbardziej złożonych i rygorystycznych na świecie. Łączy tradycyjne prawa żydowskie z państwowymi regulacjami. Zarządzany przez naczelny rabinat Izraela i wspierany przez lokalne rabinaty, system ten zapewnia, że jedzenie oraz miejsca takie jak restauracje czy hotele spełniają wymogi prawa koszerności (kaszrutu), a jednocześnie pozostawia przestrzeń dla działalności prywatnych organizacji certyfikujących. Jak działa nadzór nad koszernością w Izraelu? Dlaczego niektórzy konsumenci wybierają...
info_outlineZiemia zbyt obiecana
🔷 Gaza została w dużej mierze zniszczona w wyniku działań Hamasu, który nie tylko sprowokował wojnę, ale także ukrywał swoją infrastrukturę wojskową w gęsto zaludnionych obszarach cywilnych, co uczyniło je celami wojskowymi. Hamas kierował się wyłącznie interesem prowadzenia wojny z Izraelem, bez troski o życie i dobro mieszkańców Gazy. 🔷 Izrael zerwał relacje z UNRWA po ujawnieniu, że kilku pracowników tej organizacji było powiązanych z Hamasem. Jedyną realną alternatywą dla działalności UNRWA w Gazie byłaby pomoc humanitarna dostarczana przez...
info_outline🔷 Izrael i Hamas formalnie uzgodnili zawieszenie broni, które weszło w życie w niedzielę. W pierwszej fazie Hamas uwolni 33 zakładników, głównie kobiety i dzieci, natomiast za każdego zakładnika Izrael uwolni 30 osób, głównie oskarżonych o przestępstwa terrorystyczne. Szczegóły dotyczące stanu zakładników i przyszłości uwolnionych osób pozostają niejasne.
🔷 Treść porozumienia jest zbliżona do propozycji przedstawionych kilka miesięcy temu, co rodzi pytania o przyczyny opóźnienia. Hamas, pomimo znacznych strat operacyjnych, ogłasza zawieszenie broni jako swoje zwycięstwo, podkreślając, że uwolnienie zakładników nie było możliwe drogą militarną.
🔷 Obie strony dążyły do szybkiego działania przed potencjalnymi niepewnościami związanymi z prezydenturą Trumpa. Jego nieprzewidywalne podejście i samodzielnie definiowane priorytety skłoniły Hamas i Izrael do zawarcia porozumienia w obawie przed nadchodzącą destabilizacją.
AKTUALIZACJA 20.01.2025
Uwolnienie przez Hamas trzech młodych kobiet uprowadzonych 6 października ubiegłego roku, potwierdziło, ze zawieszenie broni rzeczywiście wchodzi w życie. W ciągu najbliższych 42 dni Hamas ma uwolnić pozostałe osoby z listy 33 uprowadzonych: kobiet, dzieci, mężczyzn powyżej 50. roku życia, lub chorych czy rannych. W zamian Izrael ma uwolnić ponad 1900 Palestyńczyków i wycofać swe wojska z zamieszkałych części Gazy. Następnie w drugiej fazie maja być uwolnieni pozostali mężczyźni, a w trzeciej fazie Hamas ma wydać ciała zabitych: wiemy, że przynajmniej 34 z 98 uprowadzonych, lub może więcej, nie żyje. Równolegle Izrael ma wycofać swe wojska z Gazy.
Radość rodzin pierwszych trzech uwolnionych zakładniczek mąci obawa o los pozostałych. Przypuszczać należy, że uprowadzone – dwie z kibucu Kfar Aza, jedna z festiwalu Supernova – są w relatywnie dobrym stanie zdrowia, choć to będzie wiadomo dopiero po badaniach lekarskich. Jednak gdyby ich ciała nosiły na przykład widoczne ślady tortur, musiało by to wywołać potępienie Hamasu, nie tylko w Izraelu i zagrozić losom całego porozumienia. W tym kontekście jednak ogromny niepokój budzi fakt, ze nie uwolniono małżonków Bibas i ich synów, dwuletniego Kfira i pięcioletniego Ariela. Uwolnienie małych dzieci jako pierwszych wydawać by się mogło oczywistością – i to, że do tego nie doszło, zdaje się świadczyć, że Bibasowie mogą już nie żyć. Wcześniej Hamas podawał, że zginęli w izraelskim nalocie, nie przedstawiając jednak żadnych dowodów.
Porozumienie, które weszło w życie, jest zasadniczo tym samym, które zaproponował Biden już w maju. Trudno zrozumieć, dlaczego wówczas nie zostało zawarte, dlaczego uprowadzeniu musieli znosić katusze niewoli, a Gazańczycy i izraelscy żołnierze nadal ginąć w wojnie, której cele są nieosiągalne. Celami tymi, według premiera Netanjahu, było zapewnienie bezpieczeństwa Izraelowi, zmiażdżenie Hamasu i uwolnienie zakładników. Cel pierwszy został osiągnięty. Mimo trwającego nadal sporadycznego ostrzału rakietowego z Gazy, Hamas przez najbliższe lata nie będzie stanowił dla Izraela zagrożenia. Ale to nie znaczy, ze został zmiażdżony: na wieść o zawieszeniu broni na ulicach Gazy pojawili się znów członkowie Hamasu w mundurach i pod bronią. Organizacja nie wyrzekła się swoich celów: jej rzecznik Abu Obeida stwierdził, że „operacja „Powódź al-Aksa” [czyli rzeź z 7 października] roznieciła iskrę wyzwolenia Palestyny i wbiła ostatni gwóźdź do trumny Izraela”.
Uwolnienie zakładników zaś okazało się możliwe jedynie poprzez negocjacje: uwolnienie ośmiorga z nich przez wojsko spowodowało ogromne straty wśród palestyńskich cywili, jako że hamasowcy ostrzeliwali na zatłoczonych ulicach Gazy z wszystkiego, co mieli, uczestniczących w tych akcjach izraelskich komandosów. Następnie zaś kierownictwo Hamasu wydało rozkaz mordowania zakładników, jeśli grozi ich uwolnienie. Tak zginęło sześcioro z nich, gdy armia uwolniła innego zakładnika, przetrzymywanego w nieodległym tunelu. Negocjacje były więc koniecznością.
Cena za uwolnienie zakładników jest jednak bardzo wysoka. Spośród uwolnionych Palestyńczyków ponad tysiąc stanowią mężczyźni pojmani w Gazie, którym wszelako nie udowodniono udziału w rzezi 7 października. Część z nich zapewne uczestniczyła w walkach z Izraelem po tej dacie, lecz udowodnienie tego przed sądem byłoby zapewne trudne i zatrzymanych i tak należało by zwolnić. Ale część z 737 więźniów, skazanych w Izraelu prawomocnymi wyrokami, odsiaduje wyroki więzienia za morderstwa. Ich powrót do domów będzie triumfem Hamasu i dowodem, że nad sądem istnieje wyższa instancja – terror. Wzmocni to Hamas także na Zachodnim Brzegu, gdzie administracja palestyńska od miesiąca prowadzi niespodziewana operację antyterrorystyczną. Zaś dla ofiar palestyńskiego terroru uwolnienie sprawców będzie znaczyło kpinę ze sprawiedliwości. Choć wyraźna większość Izraelczyków popiera zawarte z Hamasem porozumienie, to jego przeciwnicy są liczni i publicznie wyrażają swój protest. Partia Żydowska Potęga Ben Gwira odrzuciła porozumienie i wyszła z koalicji, zmniejszając większość, jaka dysponuje rząd Netanjahu w Knesecie, do 62 ze 120 posłów. To daje pozostałym partiom koalicyjnym ogromne narzędzie nacisku na Likud. Można się spodziewać i utrzymania pożądanego przez partie religijne przywileju Żydów ultra-ortodoksyjnych, by nie służyć w wojsku, i dalszych kroków w kierunku aneksji Zachodniego Brzego, która jest celem partii Religijny Syjonizm ministra finansów Smotricza.
Kroki takie zwiększą i bunt znacznej części izraelskiej opinii publicznej przeciwko polityce rządu, i międzynarodowa izolację Izraela. Zaś wysunięta przez ministra sprawiedliwości Lewina nowa, nieco tylko złagodzona, wersja forsowanego przez rząd przed obecną wojną przejęcia kontroli nad sądownictwem spowoduje zapewne oba skutki na raz. Do tego dojdzie koszt, polityczny i woskowy, utrzymywania, z braku jakiejkolwiek opcji politycznej, faktycznej kontroli nad Gazą, a także zapewne częstsze zabijanie pojmanych terrorystów, by ich w przyszłości nie trzeba było wymieniać na uprowadzonych Izraelczyków. Zaś groźba uprowadzeń nie zostanie wszak całkowicie wyeliminowana.
Porozumienie, w obliczu cierpień oprowadzonych, było koniecznością. Jego cena jednak jest przeraźliwie wysoka.
🎧 Posłuchaj, aby poznać pełny obraz sytuacji!
Wspieraj nas na Patronite:
➡️ www.patronite.pl/ziemiazbytobiecana
Posłuchaj najnowszego odcinka:
⭐ Spotify – https://spoti.fi/3yfxnFv
⭐ Apple Podcasts – https://apple.co/3ISwbNh
⭐ YouTube – https://youtube.com/@ZiemiaZbytObiecana
Więcej informacji: www.ziemiezbytobiecana.pl