Een bijzonder innovatielab

Welkom bij de DiVetro Lente podcast. Afgelopen vrijdag waren we met een paar collega’s op bezoek in een innovatielab voor de zorg. Het Innovatiecentrum van ’s Heeren Loo in Apeldoorn om precies te zijn. Ik was diep onder de indruk van hun geweldige werk – en van de vele virtual-reality brillen, gigantische beeldschermen en krachtige computers. En ondanks al deze technologische snufjes werd ik toch nog het meest geraakt door… een bus met scheerschuim! Hoe dat kwam? Dat vertellen we je in deze podcast!

Ja, het innovatielab had interessante virtual-reality brillen, gigantische beeldschermen en waanzinnige computers. Maar uiteindelijk werd ik nog het meest geraakt door een bus met scheerschuim, en de bescheiden maar zeer krachtige houding van behoefte-gebaseerde innovatie die dit innovatielab zo bijzonder maakt. Dat zit namelijk zo…

Het kleine, grootse innovatiecentrum 

Het is mijn genoegen om veel ondernemers, oprichters en innovators te spreken. Deze mensen zijn vaak over de hele wereld bezig met de jacht naar contracten en schaalvergroting om hun grootse ambities waar te maken. Dit gun ik ze van harte. Het insipreert mij en ik vind het erg leuk om ze te helpen met het oplossen van sommige van hun uitdagingen. Het is wel zo dat vaak de kern van hun propositie ligt in het incrementeel verbeteren van de levens van mensen die al een erg fijn leven hebben, of het maken van betere software voor grote bedrijven die al best goede software hebben. Niettegenstaande de grootse visie en strategie van deze bedrijven, worden er weinig levens veranderd.

Dat is wel anders in het innovatiecentrum van 's Heeren Loo. Dit zorg innovatielab is een onderdeel van een organisatie waar mensen met meervoudige, zware handicaps vaak levenslang verzorgd worden. Eén cliënt is bijvoorbeeld een jonge voormalige ondernemer, die hersenletsel heeft opgelopen bij een ongeval. Zijn motoriek is nu erg schokkerig en zijn reactietijd is meer dan zes seconden. Een andere cliënt is een intelligente, mondige jonge dame die aan een rolstoel gekluisterd is en vanwege haar zware autisme nogal een gebruiksaanwijzing heeft. Bij de clienten die hier komen is zware epilepsie vaak één van de minst serieuze dingen waar ze dagelijks mee te stellen hebben, kun je nagaan...

De mensen die dit lab bezoeken, leven in een erg kleine wereld. Ze zijn totaal afhankelijk van hun verzorgers en begeleiders. En techniek die voor jou en mij een fluitje van een cent is, is voor hen eigenlijk niet te gebruiken. Er is ook geen antibioticum of vaccin of behandeling die hen echt in staat stelt om hun enorme uitdagingen te overkomen. Techniek kan ze, in het beste geval, een beetje afleiden. Maar soms betekent een beetje al heel erg veel. 

Wat als we nou eens één probleem per keer oplossen?

Maak kennis met Johan Elbers. Een lange, vaderlijke man met een geweldige radiostem (ik hoop dan ook dat hij snel een keer te gast is op deze podcast). Hij is bezig met een aanpak die bijna niemand anders in de jachtige wereld van technische innovatie labs hanteert: Hij lost één probleem tegelijk op, voor één individuele client, met de simpelste en goedkoopste techniek die tien keer het resultaat oplevert van hoe het voorheen ging.

Johan geeft meer om de mensen dan om de techniek, maar hij weet als geen ander dat de júiste techniek alle verschil maakt voor het leven van zijn cliënten. Zijn missie staat in grote letters boven de deur van het laboratorium: “Maak het leven leuker, mooier en gemakkelijker”. Hij is elke dag bezig om de wereld waar zijn clienten in leven groter en interessanter te maken. Dit gebeurt vaak door middel van techniek. Maar waar een hoop labs en start-ups in de zorg bezig zijn met het maken van een zogenaamd ‘minimal viable product’ dat in potentie kan schalen naar heel veel klanten, is Elbers steeds heel bewust bezig met het individiuele geval. Tot zijn verassing blijkt juist vaak dat de oplossing die hij voor één client maakt, met kleine aanpassingen ook geschikt is voor anderen.

Scheerschuim als wondermiddel

Een mooi voorbeeld hiervan is… een bus met scheerschuim. Op tafel, voor een jonge man die zo bang is voor zijn eigen handen dat hij ze vaak beschadigt, spuit een collega van Elbers een toefje scheerschuim. Voorzichtig steekt de jongen er een vinger naar uit. Hij raakt het vreemde goedje aan, trekt zich een stukje terug. En dan nog een keer. Hij knijpt er in. Wat een verbazing! Het maakt geluid! Het kraakt en piept als je het plat duwt. Het ruikt naar menthol, naar de kaak van een vader in de ochtend. Het plakt, maar is niet vettig of slijmerig. Een half uur alter zit de jongen nog steeds gebiologeerd met het schuim te spelen, met een glimlach op zijn gezicht. En dat niet alleen, hij is urenlang rustiger en minder zelfdestructief na een speelsessie met het schuim. Dit maakt een groot verschil in zijn leven, en dat van de verzorgende en begeleiders om hem heen. Het scheerschuim kent breed success onder de clienten en is het meest populaire ding in het lab geworden.

Een andere typische innovatie van Elbers, en eentje die wat meer high-tech is, is het gebruik van spraakassistenten om de cliënten meer mogelijkheden te geven om dingen zelf te doen. Met aangepaste activatie-woorden en veel consumenten-domotica zoals Hue lampen van Phillips maakt hij omgevingen waar mensen weer dingen zelf kunnen doen, die eerst alleen met hulp van een begeleider konden. Simpele dingen zoals het licht of de televisie aanzetten bijvoorbeeld. Er is inmiddels zelfs een spraakgestuurd koffie-apparaat. Dit brengt wat zelfbeschikking terug in het leven van mensen die totaal afhankelijk zijn. Het geeft mensen meer gevoel van eigenwaarde en maakt het leven ook een stuk makkelijker voor de begeleiders en verzorgenden. Niet dat die het erg vinden om het licht aan te doen, of de TV, of koffie te zetteen, integendeel. Maar doordat sommige cliënten het nu zelf kunnen, zijn de cliënten rustiger en blijer. Dit leidt ertoe dat hele afdelingen veel rustiger plekken zijn dan voorheen. 

Eindelijk weer achter het stuur 

Voor de ondernemer met hersenletsel is ook iets bijzonders gedaan. Elbers kwam er achter dat de grote passie van de man was om in zijn mooie blauwe BMW te rijden. Binnen een paar dagen was er in het lab een bijzonder bureau gemaakt, met allemaal grote drukknoppen en een joystick, aangesloten op de bijzondere Adaptive Controller van Microsoft, en een Xbox met een racespelletje er in met, jawel een auto die lijkt op de blauwe BMW van de cliënt. De cliënt wordt naar binnen gereden en het spel wordt opgestart. Je moest erbij zijn om te beleven wat hier gebeurde. Maanden van hevige somberheid werden doorbroken terwijl de man met een grote grijns gas gaf. Hij zat weer achter het stuur! Het hele leven van deze meneer ging alleen nog maar over zijn beperkingen, over wat er niet meer kon. Hij beleefde dagelijks de vele, kleine maar onterende dingen die een intelligent, ondernemend mens ondergaat als hij ineens zit opgesloten in een gehandicapt lichaam. Maar hier zat hij dan, en scheurde met veel lol door de bochten van het virtuele circuit.

Waardevolle techniek hoeft niet intelligent te zijn

Dit is nou het verschil maken met behulp van techniek. Het is niet intelligent, laat staan kunstmatig intelligent. Het draait niet op enige vorm van blockchain. Er wordt geen data verzameld, laat staan big data (alhoewel we naar de mogelijkheden aan het kijken zijn). Er is geen cloud aan de hemel. Er is geen durfkapitaal betrokken dat loopt de duwen om snel een winstgevend product op de markt te krijgen. Er is geen social media strategie. Het is echt geweldig.

De les voor mij is dat de beste techniek die je kunt hebben, het spul is dat het grootste verschil maakt in je leven en werk. Het is niet helemaal de minimalistische gedachte, maar eerder bruikbaarheid boven specificaties stellen.

Het gaat er niet om of je telefoon de meeste pixels of megahertz of gigabites heeft, maar dat het de apps en diensten levert waar jij je leven mee versoepelt. Ik heb de grote 5.7 liter pick-up truck helemaal niet nodig (alhoewel het jongetje in mij het geweldig zou vinden), want mijn trouwe 1.4 liter wagentje doet het prima, ook op vakantie met het hele gezin.

Er is weinig nodig om een groot verschil te maken

De les voor onze klanten is ook simpel. Ja, in theorie is het nieuwste ook het beste. Ja, er kan zeker nog veel verbeterd worden aan de techniek die men nu gebruikt. Maar nee, we hebben Het Nieuwste lang niet zo hard nodig als een gedegen begrip van welk probleem we nou aan het oplossen zijn, en een praktische houding bij het oplossen ervan. En dat onderscheid DiVetro wel.

 Geïnspireerd door Johan Elbers en zijn team, focussen we nog meer op het oplossen van de uitdaging van een individuele klant of collega, om het tien keer beter te doen met de meest doeltreffende aanpak die we kunnen toepassen. Daarna zien we wel in hoeverre dit ook vertaalt naar andere situaties. Ik heb mijn eerste bus scheerschuim in de afgelopen 15 jaar gekocht, als herinnering aan dit buitengewone kleine lab en diens krachtige boodschap: de beste techniek die je kunt hebben is dat wat het leven leuker, mooier en gemakkelijker maakt. Er is weinig nodig om een groot verschil te maken. 

Ben jij ook geïnspireerd door mijn belevenissen in het zorg innovatielab? Laten we praten over wat voor lab het verschil zou kunnen maken voor jouw organisatie, klanten en collega’s. Bel DiVetro op [phone]. Tot snel!